Vaccineerbare ziekte: Chikungunya

(Geen tijd of zin om uitgebreid te lezen? Ga direct naar de samenvatting.)

Chikungunya (CHIK fever) is een ziekte die zich de laatste jaren snel heeft verspreid en die wordt veroorzaakt door een virus. Het chikungunyavirus (CHIKV) wordt overgedragen door Aedesmuggen, die voornamelijk overdag steken. Deze muggen zijn ook vectoren van het gele koorts-, dengue- en zika-virus.

Er bestaat geen behandeling voor chikungunya, enkel muggenwerende middelen en sinds april 2025 bestaat er ook een vaccin voor volwassenen.

Besmetting

Besmetting gebeurt door een steek van besmette muggen (Aedes). Als een besmet persoon door een mug wordt gestoken, kan die mug vervolgens andere mensen besmetten met het virus. Mensen kunnen elkaar niet besmetten met de ziekte.

Chikungunya komt voor in (sub)tropische gebieden, Zuid-Amerika (Brazilië, Paraguay, Argentinië en Bolivia) en India. Boven 2000 meter is er normaalgezien geen risico. Zie kaart.

De ziekte komt voorlopig niet voor in Europa. Maar er zijn al enkele gevallen geweest van verdere overdracht door besmette reizigers na hun terugkeer, voornamelijk in Zuid-Europa waar de Aedes albopictus mug voorkomt. Dus waakzaamheid voor verspreiding van de mug als gevolg van klimaatverandering, wat zou kunnen leiden tot gevallen van Chikungunya in niet-tropische gebieden die tot nu gespaard zijn gebleven!

Symptomen

De meeste mensen vertonen geen klachten. Sommige krijgen na enkele dagen tot maximum 2 weken volgende symptomen:

Koorts
Misselijkheid en braken
Hoofdpijn
Gewrichts- en spierpijn
Rode vlekkerige huiduitslag
Oogaandoeningen, zoals conjunctivitis

De gewrichtspijn kan soms maanden tot jaren aanhouden.

In zeer uitzonderlijke gevallen is er een ernstig levensbedreigend met uitval van verschillende organen. Dit kan vooral voorkomen bij pasgeborenen die tijdens de bevalling aan het virus zijn blootgesteld en volwassenen ouder dan 65 jaar.

Vaccinatie tegen Chikungunya

Het vaccin Ixchiq® is beschikbaar op de markt in België sinds april 2025, het is het eerste vaccin in de EU dat volwassenen beschermt tegen Chikungunya.
Het vaccin mag toegediend worden aan personen vanaf 12 jaar en het wordt enkel aanbevolen voor mensen die reizen naar landen waar er een actieve uitbraak van Chikungunya is (zie kaart ECDC). Vaccinatie wordt vooral aanbevolen bij reizigers die buiten actief zijn, zoals wandelen, kamperen of plattelandstoerisme.
Vaccinatie bestaat uit 1 dosis (bij voorkeur minstens 14 dagen voor vertrek). De nood voor een herhalingsinenting en de beschermingsduur staat op dit ogenblik niet vast (voorlopige resultaten tonen reeds bescherming tot 2 jaar na vaccinatie).
Vaccinatie wordt niet meer aanbevolen voor mensen die de ziekte Chikungunya reeds hebben doorgemaakt, want er wordt aangenomen dat de infectie levenslange immuniteit biedt.
Het vaccin is een levend verzwakt vaccin en mag daarom niet gebruikt worden bij bepaalde afweerstoornissen, tijdens zwangerschap of bij borstvoeding.
Spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn, koorts en lokale huidreacties worden frequent (>10%) gemeld na vaccinatie.

Vaccin tegen chikungunya: Ixchiq®

(klik hier voor een overzicht van alle vaccins per ziekte)

Victor Vaccin vat samen

Vaccin tegen chikungunya. Aanbevolen voor:

Reiziger

Details ↓

Ga terug

Vaccineerbare ziekte: Chikungunya

Besmetting

Symptomen

Vaccinatie tegen Chikungunya

Victor Vaccin vat samen

‘Victor Vaccin’ is een initiatief vanuit de ziekenhuizen van HOST TRIaz.

Volg Victor Vaccin op social media

Wat zoek je?